Hiện nay trí tuệ nhân tạo AI đang được ứng dụng một cách mạnh mẽ vào trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe toàn cầu, mở ra bước ngoặt mới trong việc tiếp cận chăm sóc sức khỏe trong kỷ nguyên số. Tuy nhiên song song với những tính hiệu tích cực ấy là những quan ngại từ chuyên gia về bảo mật dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư và những phân biệt trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Ứng dụng AI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe xu hướng của ngành y tế thời 4.0

1. Xu hướng AI ứng dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Trong báo cáo “Triển vọng chiến lược về sức khỏe và chăm sóc sức khỏe toàn cầu” vừa được Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) công bố vào tháng 4/2023 đặc biệt nhấn mạnh nội dung quá trình tự động hóa và xu hướng ứng dụng AI cũng như nhiều công nghệ tiên tiến đang tạo ra một cuộc cách mạng, mang lại sự thay đổi tích cực trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe trên toàn cầu.

Theo CB Insights, một trong những hãng nghiên cứu dữ liệu, chuyên xây dựng phần mềm dự đoán xu hướng công nghệ mới uy tín trên thế giới hiện tại có khoảng 86% các tổ chức cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, các công ty khoa học đời sống và các nhà cung cấp công nghệ chăm sóc sức khỏe sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI vào các dự án của mình. Cùng với đó, Frost & Sullivan dự kiến ngành chăm sóc sức khỏe sẽ tiết kiệm được hơn 150 tỷ đô la nhờ vào việc ứng dụng AI.

AI hỗ trợ chẩn đoán bệnh nhanh chóng và chính xác

2. Lợi ích ứng dụng AI chăm sóc sức khỏe con người

Theo các chuyên gia thì ứng dụng AI chăm sóc sức khỏe bệnh nhân có tác động tích cực mang đến nhiều lợi ích đến cả y tá, bác sĩ lẫn bản thân bệnh nhân. Cụ thể:

• Hỗ trợ chẩn đoán nhanh chóng và chính xác hơn cho nhiều bệnh lý từ đơn giản đến phức tạp như: ung thư, tim mạch,...
• Giảm thiểu tối đa cũng như hạn chế những sai sót của bác sĩ/y tá có thể ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân
• Dịch vụ khám chữa bệnh từ xa, trợ lý ảo chăm sóc trực tuyến giúp cho mỗi người dân đều có một người bác sĩ của riêng mình, khiến việc chăm sóc sức khỏe được cá nhân hóa và hiệu quả hơn
• Tự động hóa, các hoạt động phân tích, nhập dữ liệu, lên danh sách lập lịch hẹn với bệnh nhân, AI giúp bác sĩ, y tá, nhà cung cấp dịch vụ y tế tiết kiệm được nhiều thời gian để tập trung chuyên môn hơn.

AI đang được ứng dụng mạnh mẽ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

3. Ứng dụng AI trong chăm sóc sức khỏe hiện nay

Hiện tại, AI đang được ứng dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bao gồm:

• AI hỗ trợ chẩn đoán bệnh:

AI ứng dụng trong việc chẩn đoán bệnh ung thư/khối u một cách hiệu quả mang đến kết quả nhanh chóng với độ chính xác cao. Theo nghiên cứu tại Trung tâm Ung thư toàn diện Manipal ở Bangalore, Ấn Độ thì việc ứng dụng AI trong y tế giúp rút ngắn thời gian sàng lọc thử nghiệm lâm sàng từ 1h50p xuống chỉ còn 24 phút tương đương với 78%  thời gian nhưng kết quả chẩn đoán ung thư phổi đạt tỷ lệ phù hợp tới 96% và 81% với ung thư đại tràng và 93% với các trường hợp ung thư trực tràng.

• Chatbot sử dụng công nghệ AI

Chatbot sử dụng công nghệ AI trong y tế có thể hoạt động như một người hướng dẫn với khả năng nhận dạng giọng nói. Bệnh nhân có thể trò chuyện, hỏi Chatbox AI về triệu chứng bệnh trạng, chúng có thể lắng nghe phân tích hỗ trợ bệnh nhân tự kiểm tra tình trạng bản thân bằng cách so sánh các dấu hiệu bệnh sau đó sẽ cung cấp cho người dùng những thông tin y tế chính xác nhất hoặc kết nối với các chuyên gia y tế để được trực tiếp thăm khám và điều trị.

• AI ứng dụng trong chụp X-quang

Ứng dụng AI trong chụp X-quang có thể hỗ trợ phát hiện những thay đổi nhỏ trong hình ảnh mà bác sĩ có thể vô tình bỏ sót. Một số kết quả nghiên cứu cho thấy, một bác sĩ X-quang trung bình phát hiện 75,3% số ca ung thư vú trong khi đó AI có thể phát hiện được 88.8%. Đặc biệt nếu bác sĩ X-quang có sự giúp đỡ của AI thì độ chính xác có thể đạt 84.8% tăng 9,5%.

Chuyên gia cảnh báo AI có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý tinh thần của người bệnh

4. Cảnh báo rủi ro AI ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý bệnh nhân

Mặc dù mang đến nhiều ích lợi trong lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe tuy nhiên, nhiều chuyên gia y tế tỏa ra khá quan ngại việc ứng dụng AI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sẽ mang đến những mặt trái tiêu cực ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của người bệnh.

Bài viết được đăng trên tạp chí BMJ Global Health chỉ ra rằng “rủi ro liên quan y học và chăm sóc sức khỏe "bao gồm khả năng lỗi AI có thể gây hại cho bệnh nhân, các vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu cũng như việc sử dụng AI để khoét sâu sự bất bình đẳng trong xã hội và sức khỏe".

5. Giải pháp

Nhìn chung lợi ích mà AI mang đến trong lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe là rất lớn nhưng đi cùng với đó vẫn còn nhiều nhược điểm cần được khắc phục. Hệ thống AI không thể thay thế 100% bác sĩ/y tá, tuy nhiên đây sẽ là sự hỗ trợ đắc lực, giảm bớt áp lực cho nhân viên y tế trong việc chăm sóc bệnh nhân cũng như tiết kiệm được nhiều chi phí khám chữa bệnh.

Song song với đó, cần ngày càng hoàn thiện về kỹ thuật nhất là vấn đề an toàn bảo mật thông tin sẽ khiến người bệnh ngày càng tin tưởng vào hệ thống AI được ứng dụng vào khám chữa bệnh từ đó tạo tâm lý thoải mái yên tâm khi có nhu cầu khám bệnh thời 4.0

Mặc dù vẫn còn nhiều vấn đề đáng quan ngại trong việc ứng dụng AI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tuy nhiên đây vẫn luôn là ẩn số đầy tiềm năng trong tương lai. Chúng ta hoàn toàn có thể tin rằng, cùng với việc phát triển AI trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng thì những vấn đề cũng sẽ được nghiên cứu và khắc phục.